Indice alfabético
- Ramón María Aller Ulloa
- José Alonso López y Nobal
- Juan Alonso López y Nobal
- Salustio Alvarado Fernández
- Marceliano Álvarez Muñiz
- Ángeles Alvariño González
- Emilio Anadón Frutos
- Eloy Luis André
- Jesús Andreu Lázaro
- Buenaventura Andreu Morera
- José María Andrey y Sierra
- Andrés Antelo Lamas
- Rafael Areses Vidal
- Anselmo Arias Teixeiro
- Antonio Arias Teixeiro
- Pedro Alejandro Auber e Fondniare
- José María Baleato
- Ángel Baltar Cortés
- Ramón Baltar Domínguez
- Antonio Baltar Domínguez
- Manuel Baraja Fernández
- Juan Barcia Caballero
- Juan José Barcia Goyanes
- Charles Eugène Barrois
- José Luis Barros Malvar
- Tomás Batuecas Marugán
- Francisco Bellot Rodríguez
- Ricardo Bernárdez
- Fermín Bescansa Casares
- Luis Blanco Rivero
- Ramón Blanco y Pérez del Camino
- José Boado y Castro
- Baltasar Manuel Boldo Tuced
- Ignacio Bolívar y Urrutia
- Patricio Borobio Díaz
- Celia Brañas Fernández
- Gonzalo Brañas Fernández
- Antonio Brunet y Talleda
- Odón de Buen y del Cos
- Eusebio Bueno Martínez
- Manuel Cabaleiro Goás
- Ernesto Caballero y Bellido
- Rafael Cadórniga Carro
- Laureano Calderón Arana
- Fernando Calvet Prats
- Juan Bautista Camiña
- Domingo Antonio Camiña Fortes
- Jesús Carballo Taboada
- Santiago Carro García
- Roque Carús Falcón
- Antonio Casares Gil
- José Casares Gil
- Antonio Casares Rodríguez
- Fermín Casares y Bescansa
- Pedro de Castro
- Santiago Castroviejo Bolibar
- Pedro Antonio Cerviño Núñez
- Eduardo Chao Fernández
- José María Chao Rodríguez
- Aniceto Charro Arias
- Ángel Cobián Areal
- José Carlos Colmeiro Laforet
- Miguel Colmeiro y Penido
- Andrés Avelino Comerma y Batalla
- Francisco Cónsul Jove y Tineo
- José Andrés Cornide Saavedra y Folgueira
- Antonio Correa Fernández
- Pedro Couceiro Corral
- Luis Crespí Jaume
- Mariano Cubí y Soler
- José Deulofeu y Poch
- Modesto Domínguez Hervella
- Juan Donapetry Iribarnegaray
- Juan Jacobo Durán Loriga
- Armando Durán Miranda
- Mauricio Echandi Montalvo
- Antonio Eleizegui López
- Ricardo Escauriaza del Valle
- Rafael Estrada Arnaiz
- Félix Domingo Estrada Catoira
- Joaquín Ezquerra del Bayo
- Benito Jerónimo Feijoo Montenegro
- Valeriano Fernández Bacorell
- Manuel Rufo Fernández Carballido
- Elisa Fernanda Mª del Carmen Fernández de la Vega y Lombán
- Jimena Mª Francisca Emilia Fernández de la Vega y Lombán
- José Ramón Fernández de Luanco y del Riego
- Ignacio Fernández Flórez Reguera
- Cesáreo Fernández Losada
- Manuel Jacobo Fernández Mariño
- José Fernández Martínez
- Bibiano Fernández Osorio-Tafall
- Gustavo Fernández Rodríguez Bastos y Harizmendi
- Gabriel Fernández Taboada
- Domingo Fontán Rodríguez
- Ramón Fontenla Maristany
- Emilio Fraga Lago
- Francisco Freire Barreiro
- Gonzalo Gallas Novas
- Cruz Gallástegui Unamuno
- Heliodoro Gallego Armesto
- Abelardo Gallego Canel
- Fausto Garagarza y Dugiols
- Fernando Garcia Arenal
- Víctor García Ferreiro
- Antonio García Maceira
- Pío García Novoa
- Antonio García Varela
- José María García-Blanco Oyarzábal
- Eustaquio (Antonio Félix) Giannini Bentallol
- Miguel Gil Casares
- José María Gil Rey
- Francisco Giral González
- Pedro Gómez de Bedoya y Paredes
- Manuel Gómez Larrañeta
- Mariano Gómez Ulla
- Manuel Gómez-Durán Martínez
- Vicente González Canales
- Jaime González Carreró
- José González López
- José González Olivares
- Juan de Dios González Pizarro
- Joseph González Salgado
- Claudio González Zúñiga
- José Goyanes Álvarez
- José Goyanes Capdevila
- Vicente Goyanes Cedrón
- Mariano de la Paz Graells Agüera
- Albert (Albert I, Príncipe de Mónaco) Grimaldi
- Vicente Guarnerio Gómez
- Francisco Guitián Ojea
- Leopoldo Hernández Robredo
- Primitivo Hernández Sampelayo
- José María Hernansáez y Moscoso
- Enrique Hervada García-Sampedro
- Ragnar Hult
- Alexander von Humboldt
- Carlos Ibañez y Varela
- Santiago de la Iglesia Santos
- Francisco Iglesias Brage
- Luis Iglesias Iglesias
- Luis Iglesias Pardo
- Emigdio Iglesias Somoza
- Gerardo Jeremías Devesa
- Ángel Jorge Echeverri
- Jorge Juan y Santacilia
- Ángel Laborde Navarro
- Johan Martin Christian Lange
- Bernardo Lecocq Honesy
- Carlos Lemaur
- Juan Lembeye y Lartaud
- Octavio Lois Amado
- Juan Lojo Batalla
- Antonio López de Guadalupe
- Jacobo López Elizagaray
- Manuel López Enríquez
- Víctor López Seoane
- Juan López Soler
- Juan López Suárez
- Dionisio Macarte y Díaz
- Gerónimo Macho Velado
- Ramón Margalef López
- Tomás Mariño Pardo
- Juan Martín Sauras
- Antonio Martínez de la Riva
- Ángel Martínez de la Riva Vilar
- Domingo Martínez de Presa
- Manuel Martínez-Risco
- Baltasar Merino Román
- Manuel Eugenio Merino Simón
- Faustino Miranda González
- Ricardo Montequi y Díaz de la Plaza
- Saturnino Montojo y Díaz
- Olga Moreiras Tuni
- Evaristo Antonio Mosquera Quiroga
- Francisco Antonio Mourelle de la Rúa
- Manuel Muñoz Taboadela
- José María Navaz y Sanz
- Francisco de Neira
- João da Nova
- Antonio Novo Campelo
- Domingo Antonio de Nóvoa Gándara y Feijoo
- Roberto Nóvoa Santos
- Miguel Odriozola Pietas
- Ramón Otero Acuña
- Enrique Otero Aenlle
- Xosé Otero Espasandín
- Fernando Oxea
- Timoteo O´Scanlan
- Emilia Pardo Bazán
- Isidro Parga Pondal
- Jacobo María de Parga y Puga
- Ubaldo Pasarón y Lastra
- Patricio María Paz y Membiela
- Ángel Pedreira Labadía
- Pedro Pena y Pérez
- Ramón Pérez Costales
- José Pérez López-Villamil
- Severino Pérez y Vázquez
- Gerónimo Piñeiro de las Casas
- Manuel Piñeiro Herba
- Eugenio Piñerúa Álvarez
- José Planellas Giralt
- Francisco Ponte y Blanco
- Antonio Posse Roybanes
- Pedro Andrés Pourret
- Casiano de Prado y Vallo
- Esteban Quet y Puigvert
- José Quiroga Méndez
- Marcelino Ramírez García
- Benito Regueiro Varela
- Ignacio Ribas Marqués
- Tomás Rico Jimeno
- Eduardo del Río y Lara
- Francisco de los Ríos Naceiro
- Cándido Ríos Rial
- Arturo Rivas Castro
- Antonio Rodríguez Darriba
- Carlos Rodríguez Baltar
- Juan Antonio Rodríguez Bustillo
- Alejandro Rodríguez Cadarso
- José Rodríguez Carracido
- José Rodríguez González
- José Rodríguez Martínez
- José Rodriguez Mourelo
- Juan Rodríguez Sardiña
- Luis Rodríguez Seoane
- Juan Rof Carballo
- Juan Rof Codina
- Francisco Romero Blanco
- José María Romero Fernández de Landa
- Francisco Romero Molezún
- Ramón Rúa Figueroa
- Ángela Ruiz Robles
- Ramón Dionisio de la Sagra y Peris
- Francisco Sánchez
- Julián Sánchez Bort
- Timoteo Sánchez Freire
- Gumersindo Sánchez Guisande
- Fernando Sande y Lago
- Frei Martín Sarmiento
- Pedro Sarmiento de Gamboa
- Camille François Sauvageau
- Guillermo Schulz
- Francisco de Seijas y Lobera
- Josep Joan Vicente del Seixo
- Antonio Sierra Forniés
- César Sobrado Maestro
- Juan Sobreira y Salgado
- Ramón Sobrino Buhigas
- Benito Ángel Dionisio Sotelo y Rivas
- Juan Suárez Casas
- Enrique Suárez Couto
- Julián Francisco Suárez Freire
- Paulino Suárez Suárez
- Francisco Sueiras
- Nicolás Taboada y Leal
- Maximino Teijeiro Fernández
- Joan Texidor i Cos
- Pedro Urquijo Landaluce
- Joaquín Vaamonde Rodríguez
- Lope Valcárcel Vargas
- Antonio Valenzuela Ozores
- Ramón Varela de la Iglesia
- Teodoro Varela de la Iglesia
- José Varela de Montes
- Juan Varela Gil
- Gregorio Varela Mosquera
- Manuel Varela Radío
- Ángel Varela Santos
- José Varela y Ulloa
- Ricardo Varela y Varela
- Vicente Vázquez Queipo
- José Francisco Vendrell de Pedralbes i Estaper del Mas
- Ramón Verea García
- Enrique Vidal Abascal
- Ernesto Viéitez Cortizo
- Xosé Luis Vila Jato
- Antonio Vila Nadal
- Cipriano Vimercati Benítez
- Leoncio Virgós Guillén
- Heinrich Moritz Willkomm
- María Josefa Wonenburger Planells
- Isabel Zendal Gómez
Disciplinas científicas
- ./ Mariña
- ./ Matemáticas
- ./ Enxeñería
- ./ Botánica
- ./ Cartografía
- ./ Agronomía
- ./ Bioloxía
- ./ Química
- ./ Astronomía
- ./ Xeoloxía
- ./ Minas
- ./ Medicina
- ./ Xenética
- ./ Coleccións
- ./ Psiquiatría
- ./ Anatomía
- ./ Nautica
- ./ Cosmografía
- ./ Microbioloxía
- ./ Histoloxía
- ./ Ensino
- ./ Divulgación científica
- ./ Ciencias Experimentais
- ./ Filosofía
- ./ Hidroloxía
- ./ Medicina
- ./ Xinecoloxía
- ./ Veterinaria
- ./ Zootecnia
- ./ Bromatoloxía
- ./ Hixiene
- ./ Mecánica
- ./ Espeleoloxía
- ./ Paleontoloxía
- ./ Zooloxía
- ./ Radioloxía
- ./ Xeografía
- ./ Agricultura
- ./ Ciencias Naturais
- ./ Farmacia
- ./ Viticultura
- ./ Navegación
- ./ Física
- ./ Aeronaútica
- ./ Técnica
- ./ Armas
- ./ Oftalmoloxía
- ./ Parasitoloxía
- ./ Mineraloxía
- ./ Farmacaloxía
- ./ Ornitoloxía
- ./ Entomoloxía
- ./ Expedicións
- ./ Bioquímica
- ./ Dermatoloxía
- ./ Ecoloxía
- ./ Avicultura
- ./ Pediatría
- ./ Micrografía
- ./ Anestesia
- ./ Oceanografía
- ./ Fisioloxía
- ./ Moluscos
- ./ Cálculo
- ./ Nutrición
- ./ Meteoroloxía
- ./ Psicoloxía experimental
- ./ Edafoloxía
- ./ Enxeñería de montes
- ./ Fisioloxía vexetal
- ./ Bioloxía mariña
- ./ Ficoloxía
- ./ Limnoloxía
- ./ Tecnoloxía
- ./ Cirurxía
- ./ Antropoloxía
Eduardo del Río y Lara
Un discípulo de Cajal en Compostela
comparte esta páxina:Ámbitos de ocupación:
Autor/a da biografía:
- Fraga Vázquez, Xosé A.
- Data de alta: 04/11/2016
Galeria

Como citar esta páxina:
- Fraga Vázquez, Xosé A. ([2016], “Eduardo del Río y Lara”, en Álbum da Ciencia. Culturagalega.org. Consello da Cultura Galega. [lectura: 08/12/2023] [URL: http://www.culturagalega.org/
albumdaciencia/detalle.php?id=1064
En 1894 presentou a súa tese de doutoramento: “El epitelioma”. Auxiliar de Histoloxía na cátedra de Cajal na Universidade Central, tamén exerceu como profesor adxunto da Escuela Práctica de Especialidades Médicas, onde daba conferencias, entre elas: “Carcinoma” (21 de maio de 1897) ou “Sarcoma y sus variedades” (29 e 30 de maio de 1899) (Franco Grande, 2014). Foi secretario do Congreso de Hixiene celebrado en Madrid en 1899 e presentou comunicacións no XIV Congreso Internacional de Medicina (Madrid, 1903). Na Revista trimestral Micrográfica do ano 1900 publicou “Un caso de neoplasia sarcomatosa humana provocada por Cocidiasis” (Fernández Teijeiro, 2007).
Cátedra de Histoloxía en Compostela
Despois de presentarse en 1902 á cátedra de Histoloxía e Histoquímica normal e Anatomía patolóxica da Universidade de Salamanca, en 1905 participou nas oposicións á similar cátedra porén na Universidade de Santiago de Compostela. Formaban parte do tribunal o mentor de del Río, Santiago Ramón y Cajal, Tomás Maestre, catedrático de Medicina Legal, Luis Simarro, catedrático de Psicoloxía experimental, Leopoldo López García, catedrático de Histoloxía, Federico Olóriz, catedrático de Anatomía descritiva e embrioloxía, Enrique de Isla y Bromburu, académico de Medicina e Francisco Tello, doutor en Medicina, especialista na materia e axudante no Hospital de San Carlos. Posteriormente, como acontecía con frecuencia, houbo cambios na composición do tribunal. Gañada a oposición, Eduardo del Río tomou posesión da cátedra o 10 de xuño de 1905 en Madrid, incorporándose á Facultade de Medicina compostelá no curso 1905–1906, con 53 anos de idade (Fernández Teijeiro, 2007).
A súa presenza á fronte da cátedra supoñería unha notable mellora na calidade da docencia e da investigación histolóxica na Universidade de Santiago. O anterior responsable, Perfecto Conde Fernández, que deixara a cátedra ao morrer en decembro de 1903, correspondía a un tipo demasiado habitual entre o profesorado da Facultade de Medicina naqueles tempos: escasa especialización, desconexión coas novidades europeas e carencia de obra orixinal. De feito, Conde levaba desde 1875 encargándose da docencia de múltiples materias, Fisioloxía, Terapéutica, Hixiene pública, Hixiene privada, Patoloxía médica, Patoloxía Xeral, Medicina Legal e Histoloxía, que desempeñaba desde 1892 (Fernández Teijeiro, 2007).
No Claustro da Facultade de Medicina, Del Río mantivo boa relación co grupo minoritario, do que formaba parte Ramón Varela de la Iglesia (1845-1922), Manuel Varela Radío (1873-1962) e, desde 1911, Roberto Nóvoa Santos. Tivo unha morte prematura e foi substituído en 1920 por Vicente Goyanes Cedrón (1865-1954).
Actividade
Co decano da Facultade, Ángel Martínez de la Riva Vilar (1851-1929), creou un Laboratorio de Anatomía Patológica, establecemento ao que acudirá nos últimos cursos de licenciatura e ao remate da mesma Roberto Nóvoa Santos (1885-1933), quen desenvolveu diversos traballos alí, como a súa tese de doutoramento: “Sobre la evolución química del Sistema Nervioso y el substratum material del alma (Contribución teórico experimental)” (1908). Sendo estudante Nóvoa, axudante de Fisioloxía, dirixiu a Revista Gallega de Medicina («Órgano de los alumnos internos»), publicación da que saíron tres números e que contaba como redactores a J. Arana Quintana, A. Rodríguez Cadarso, R. Suárez Vence e J. R. Cerviño Rodríguez. No número 3 publicou del Río o traballo, “Una lección de Anatomía Patológica. Sífilis y espirilosis” (Río y Lara, 1907), do que anunciaba unha continuación pero que non apareceu pola fin da revista.
A prensa da época fíxose eco do seu labor de divulgación, pois impartiu diversas conferencias: “El cólera indiano” (Ateneo León XIII, 1910), “El carcinoma, hipótesis de su génesis” (varias no Ateneo León XIII, 1909); “Tejido epitelial y sus modificaciones como medio de defensa orgánica” (Ateneo León XIII, 1908 e 1909), “La célula, sus características anatómicas y teoría celular” (1908), “La sangre y el tejido epitelial” (1913), “La Sangre” (Reunión de Artesanos de A Coruña, 1913). Participou no Congreso de Ciencias Médicas de Santiago (1909) coa comunicación “Nuevas alteraciones halladas y provocadas en el seno del tejido conjuntivo y características morfológicas del mismo” e publicou na Revista del Laboratorio de Investigaciones Científicas “Algunos datos concernientes a la Anatomía Patológica de los lepromas” (Franco Grande 2014).
Estudoso da lepra, traballou sobre ela na leprosería de San Lázaro. En 1916 prounciou o discurso inaugural do curso académico 1916-1917: “La Lepra en Galicia: contribución al estudio de la misma” (Río y Lara, 1916). Esta intervención foi recollida, en parte, en Galicia Médica (“Apertura de curso en la Universidad", nº 10, 1916, pp. 309-312), unha revista que dirixía Nóvoa e Antonio Novo Campelo (1878-1948) e na que figuraba como colaborador Eduardo del Río desde febreiro de 1915.
Bibliografía:
Fontes impresas:
RÍO Y LARA, E. del (1907): Una lección de Anatomía Patológica. Sífilis y espirilosis, Revista Gallega de Medicina, 3: 67-76.
RÍO Y LARA, Eduardo de (1916): La lepra en Galicia, Discurso inaugural leído en la solemne apertura del curso académico de 1916 a 1917. Santiago de Compostela: Tipografía de Paredes.
Bibliografía secundaria:
FERNÁNDEZ TEIJEIRO, J.J. (2007): Ramón Varela de la Iglesia (1845-1922). Positivismo e Histología en Fonseca, Tese de doutoramento. Santiago: Universidade.
FRANCO GRANDE, A. (2014): La medicina compostelana (1847-1950). Retazos históricos. Santiago de Compostela: andavira editores.