Indice alfabético
- Ramón María Aller Ulloa
- José Alonso López y Nobal
- Juan Alonso López y Nobal
- Salustio Alvarado Fernández
- Marceliano Álvarez Muñiz
- Ángeles Alvariño González
- Emilio Anadón Frutos
- Eloy Luis André
- Jesús Andreu Lázaro
- Buenaventura Andreu Morera
- José María Andrey y Sierra
- Andrés Antelo Lamas
- Rafael Areses Vidal
- Anselmo Arias Teixeiro
- Antonio Arias Teixeiro
- Pedro Alejandro Auber e Fondniare
- José María Baleato
- Ángel Baltar Cortés
- Ramón Baltar Domínguez
- Antonio Baltar Domínguez
- Manuel Baraja Fernández
- Juan Barcia Caballero
- Juan José Barcia Goyanes
- Charles Eugène Barrois
- José Luis Barros Malvar
- Tomás Batuecas Marugán
- Francisco Bellot Rodríguez
- Ricardo Bernárdez
- Fermín Bescansa Casares
- Luis Blanco Rivero
- Ramón Blanco y Pérez del Camino
- José Boado y Castro
- Baltasar Manuel Boldo Tuced
- Ignacio Bolívar y Urrutia
- Patricio Borobio Díaz
- Celia Brañas Fernández
- Gonzalo Brañas Fernández
- Antonio Brunet y Talleda
- Odón de Buen y del Cos
- Eusebio Bueno Martínez
- Manuel Cabaleiro Goás
- Ernesto Caballero y Bellido
- Rafael Cadórniga Carro
- Laureano Calderón Arana
- Fernando Calvet Prats
- Juan Bautista Camiña
- Domingo Antonio Camiña Fortes
- Jesús Carballo Taboada
- Santiago Carro García
- Roque Carús Falcón
- Antonio Casares Gil
- José Casares Gil
- Antonio Casares Rodríguez
- Fermín Casares y Bescansa
- Pedro de Castro
- Santiago Castroviejo Bolibar
- Pedro Antonio Cerviño Núñez
- Eduardo Chao Fernández
- José María Chao Rodríguez
- Aniceto Charro Arias
- Ángel Cobián Areal
- José Carlos Colmeiro Laforet
- Miguel Colmeiro y Penido
- Andrés Avelino Comerma y Batalla
- Francisco Cónsul Jove y Tineo
- José Andrés Cornide Saavedra y Folgueira
- Antonio Correa Fernández
- Pedro Couceiro Corral
- Luis Crespí Jaume
- Mariano Cubí y Soler
- José Deulofeu y Poch
- Modesto Domínguez Hervella
- Juan Donapetry Iribarnegaray
- Juan Jacobo Durán Loriga
- Armando Durán Miranda
- Mauricio Echandi Montalvo
- Antonio Eleizegui López
- Ricardo Escauriaza del Valle
- Rafael Estrada Arnaiz
- Félix Domingo Estrada Catoira
- Joaquín Ezquerra del Bayo
- Benito Jerónimo Feijoo Montenegro
- Valeriano Fernández Bacorell
- Manuel Rufo Fernández Carballido
- Elisa Fernanda Mª del Carmen Fernández de la Vega y Lombán
- Jimena Mª Francisca Emilia Fernández de la Vega y Lombán
- José Ramón Fernández de Luanco y del Riego
- Ignacio Fernández Flórez Reguera
- Cesáreo Fernández Losada
- Manuel Jacobo Fernández Mariño
- José Fernández Martínez
- Bibiano Fernández Osorio-Tafall
- Gustavo Fernández Rodríguez Bastos y Harizmendi
- Gabriel Fernández Taboada
- Domingo Fontán Rodríguez
- Ramón Fontenla Maristany
- Emilio Fraga Lago
- Francisco Freire Barreiro
- Gonzalo Gallas Novas
- Cruz Gallástegui Unamuno
- Heliodoro Gallego Armesto
- Abelardo Gallego Canel
- Fausto Garagarza y Dugiols
- Fernando Garcia Arenal
- Víctor García Ferreiro
- Antonio García Maceira
- Pío García Novoa
- Antonio García Varela
- José María García-Blanco Oyarzábal
- Eustaquio (Antonio Félix) Giannini Bentallol
- Miguel Gil Casares
- José María Gil Rey
- Francisco Giral González
- Pedro Gómez de Bedoya y Paredes
- Manuel Gómez Larrañeta
- Mariano Gómez Ulla
- Manuel Gómez-Durán Martínez
- Vicente González Canales
- Jaime González Carreró
- José González López
- José González Olivares
- Juan de Dios González Pizarro
- Joseph González Salgado
- Claudio González Zúñiga
- José Goyanes Álvarez
- José Goyanes Capdevila
- Vicente Goyanes Cedrón
- Mariano de la Paz Graells Agüera
- Albert (Albert I, Príncipe de Mónaco) Grimaldi
- Vicente Guarnerio Gómez
- Francisco Guitián Ojea
- Leopoldo Hernández Robredo
- Primitivo Hernández Sampelayo
- José María Hernansáez y Moscoso
- Enrique Hervada García-Sampedro
- Ragnar Hult
- Alexander von Humboldt
- Carlos Ibañez y Varela
- Santiago de la Iglesia Santos
- Francisco Iglesias Brage
- Luis Iglesias Iglesias
- Luis Iglesias Pardo
- Emigdio Iglesias Somoza
- Gerardo Jeremías Devesa
- Ángel Jorge Echeverri
- Jorge Juan y Santacilia
- Ángel Laborde Navarro
- Johan Martin Christian Lange
- Bernardo Lecocq Honesy
- Carlos Lemaur
- Juan Lembeye y Lartaud
- Octavio Lois Amado
- Juan Lojo Batalla
- Antonio López de Guadalupe
- Jacobo López Elizagaray
- Manuel López Enríquez
- Víctor López Seoane
- Juan López Soler
- Juan López Suárez
- Dionisio Macarte y Díaz
- Gerónimo Macho Velado
- Ramón Margalef López
- Tomás Mariño Pardo
- Juan Martín Sauras
- Antonio Martínez de la Riva
- Ángel Martínez de la Riva Vilar
- Domingo Martínez de Presa
- Manuel Martínez-Risco
- Baltasar Merino Román
- Manuel Eugenio Merino Simón
- Faustino Miranda González
- Ricardo Montequi y Díaz de la Plaza
- Saturnino Montojo y Díaz
- Olga Moreiras Tuni
- Evaristo Antonio Mosquera Quiroga
- Francisco Antonio Mourelle de la Rúa
- Manuel Muñoz Taboadela
- José María Navaz y Sanz
- Francisco de Neira
- João da Nova
- Antonio Novo Campelo
- Domingo Antonio de Nóvoa Gándara y Feijoo
- Roberto Nóvoa Santos
- Miguel Odriozola Pietas
- Ramón Otero Acuña
- Enrique Otero Aenlle
- Xosé Otero Espasandín
- Fernando Oxea
- Timoteo O´Scanlan
- Emilia Pardo Bazán
- Isidro Parga Pondal
- Jacobo María de Parga y Puga
- Ubaldo Pasarón y Lastra
- Patricio María Paz y Membiela
- Ángel Pedreira Labadía
- Pedro Pena y Pérez
- Ramón Pérez Costales
- José Pérez López-Villamil
- Severino Pérez y Vázquez
- Gerónimo Piñeiro de las Casas
- Manuel Piñeiro Herba
- Eugenio Piñerúa Álvarez
- José Planellas Giralt
- Francisco Ponte y Blanco
- Antonio Posse Roybanes
- Pedro Andrés Pourret
- Casiano de Prado y Vallo
- Esteban Quet y Puigvert
- José Quiroga Méndez
- Marcelino Ramírez García
- Benito Regueiro Varela
- Ignacio Ribas Marqués
- Tomás Rico Jimeno
- Eduardo del Río y Lara
- Francisco de los Ríos Naceiro
- Cándido Ríos Rial
- Arturo Rivas Castro
- Antonio Rodríguez Darriba
- Carlos Rodríguez Baltar
- Juan Antonio Rodríguez Bustillo
- Alejandro Rodríguez Cadarso
- José Rodríguez Carracido
- José Rodríguez González
- José Rodríguez Martínez
- José Rodriguez Mourelo
- Juan Rodríguez Sardiña
- Luis Rodríguez Seoane
- Juan Rof Carballo
- Juan Rof Codina
- Francisco Romero Blanco
- José María Romero Fernández de Landa
- Francisco Romero Molezún
- Ramón Rúa Figueroa
- Ángela Ruiz Robles
- Ramón Dionisio de la Sagra y Peris
- Francisco Sánchez
- Julián Sánchez Bort
- Timoteo Sánchez Freire
- Gumersindo Sánchez Guisande
- Fernando Sande y Lago
- Frei Martín Sarmiento
- Pedro Sarmiento de Gamboa
- Camille François Sauvageau
- Guillermo Schulz
- Francisco de Seijas y Lobera
- Josep Joan Vicente del Seixo
- Antonio Sierra Forniés
- César Sobrado Maestro
- Juan Sobreira y Salgado
- Ramón Sobrino Buhigas
- Benito Ángel Dionisio Sotelo y Rivas
- Juan Suárez Casas
- Enrique Suárez Couto
- Julián Francisco Suárez Freire
- Paulino Suárez Suárez
- Francisco Sueiras
- Nicolás Taboada y Leal
- Maximino Teijeiro Fernández
- Joan Texidor i Cos
- Pedro Urquijo Landaluce
- Joaquín Vaamonde Rodríguez
- Lope Valcárcel Vargas
- Antonio Valenzuela Ozores
- Ramón Varela de la Iglesia
- Teodoro Varela de la Iglesia
- José Varela de Montes
- Juan Varela Gil
- Gregorio Varela Mosquera
- Manuel Varela Radío
- Ángel Varela Santos
- José Varela y Ulloa
- Ricardo Varela y Varela
- Vicente Vázquez Queipo
- José Francisco Vendrell de Pedralbes i Estaper del Mas
- Ramón Verea García
- Enrique Vidal Abascal
- Ernesto Viéitez Cortizo
- Xosé Luis Vila Jato
- Antonio Vila Nadal
- Cipriano Vimercati Benítez
- Leoncio Virgós Guillén
- Heinrich Moritz Willkomm
- María Josefa Wonenburger Planells
- Isabel Zendal Gómez
Disciplinas científicas
- ./ Mariña
- ./ Matemáticas
- ./ Enxeñería
- ./ Botánica
- ./ Cartografía
- ./ Agronomía
- ./ Bioloxía
- ./ Química
- ./ Astronomía
- ./ Xeoloxía
- ./ Minas
- ./ Medicina
- ./ Xenética
- ./ Coleccións
- ./ Psiquiatría
- ./ Anatomía
- ./ Nautica
- ./ Cosmografía
- ./ Microbioloxía
- ./ Histoloxía
- ./ Ensino
- ./ Divulgación científica
- ./ Ciencias Experimentais
- ./ Filosofía
- ./ Hidroloxía
- ./ Medicina
- ./ Xinecoloxía
- ./ Veterinaria
- ./ Zootecnia
- ./ Bromatoloxía
- ./ Hixiene
- ./ Mecánica
- ./ Espeleoloxía
- ./ Paleontoloxía
- ./ Zooloxía
- ./ Radioloxía
- ./ Xeografía
- ./ Agricultura
- ./ Ciencias Naturais
- ./ Farmacia
- ./ Viticultura
- ./ Navegación
- ./ Física
- ./ Aeronaútica
- ./ Técnica
- ./ Armas
- ./ Oftalmoloxía
- ./ Parasitoloxía
- ./ Mineraloxía
- ./ Farmacaloxía
- ./ Ornitoloxía
- ./ Entomoloxía
- ./ Expedicións
- ./ Bioquímica
- ./ Dermatoloxía
- ./ Ecoloxía
- ./ Avicultura
- ./ Pediatría
- ./ Micrografía
- ./ Anestesia
- ./ Oceanografía
- ./ Fisioloxía
- ./ Moluscos
- ./ Cálculo
- ./ Nutrición
- ./ Meteoroloxía
- ./ Psicoloxía experimental
- ./ Edafoloxía
- ./ Enxeñería de montes
- ./ Fisioloxía vexetal
- ./ Bioloxía mariña
- ./ Ficoloxía
- ./ Limnoloxía
- ./ Tecnoloxía
- ./ Cirurxía
- ./ Antropoloxía
Miguel Odriozola Pietas
Un xenetista universitario formado na Misión Biolóxica
comparte esta páxina:Ámbitos de ocupación:
Autor/a da biografía:
- Fernández Prieto, Lourenzo
- Data de alta: 21/03/2012
Galeria

Miguel Odriozola

Como citar esta páxina:
- Fernández Prieto, Lourenzo ([2012], “Miguel Odriozola Pietas”, en Álbum da Ciencia. Culturagalega.org. Consello da Cultura Galega. [lectura: 05/06/2023] [URL: http://www.culturagalega.org/
albumdaciencia/detalle.php?id=252
O traballo como investigador
Enmarcadas as súas investigacións nos proxectos de Gallástegui, de quen recibe a primeira formación como xenetista, o director da Misión envíao en 1929 a Gran Bretaña para completar a súa aprendizaxe e co obxectivo de iniciar novas liñas de investigación e actualizar algunhas das xa desenvolvidas na Misión. Alí, estudou na Escola de Agricultura de Cambridge, no Instituto de Xenética Animal de Edimburgo e, principalmente, no Rowett Research Institute de Aberdeen. Nos anos trinta gozou tamén dunha bolsa de estudos en Alemaña que lle valeu para completar a súa formación en xenética animal. Pertence, polo tanto, a esa extensa xeración de investigadores da preguerra que, coa axuda da xeración anterior e sobre todo das pensións da Junta para Ampliación de Estudios, logrou empoleirarse a posicións sobranceiras da ciencia europea. Un grupo que sufriu a esgazadura da guerra e que serviu de enlace coas novas promocións de investigadores a través da longa e estéril posguerra.
Durante a súa estadía en Gran Bretaña, foi encargado por Gallástegui da organización dunha manda experimental de porcos Large-White na Misión. Este proxecto, que era nas súas características un dos primeiros levados a cabo en Europa, perseguía a obtención de exemplares seleccionados cos que renovar a raza porcina do país, no esquema do rigoroso proceso de mellora xenética deseñado por Gallástegui e desenvolvido por Odriozola. Con tal fin encargouse de elixir e mercar en Gran Bretaña os exemplares puros desta raza que debían constituír o núcleo orixinal da piara da Misión, e a el correspondeulle a responsabilidade última desta mellora. Mediante a utilización de reprodutores Large-White estableceuse un cruzamento absorbente coa raza autóctona, seguido dunha selección xenealóxica que ao cabo de varias décadas atinxiu un gando porcino galego substancialmente perfeccionado. Por outra parte, na súa condición de piara pechada, constituíu unha experiencia mundial case excepcional que revalidou internacionalmente o papel da Misión e deste investigador. Á altura de 1959 estaba considerada como a segunda máis antiga do mundo (só era anterior a da raza Poland en Iowa-USA) e levaba producidos e controlados máis de 10 000 leitóns.
Sobre aquela experiencia galega, despois da guerra, en 1944 foi un dos impulsores da piara ibérica de El Dehesón del Encinar, en Oropesa (Toledo), con exemplares das razas retintas portuguesas de Ervideira e Caldeira e as negras estremeñas Campanario e Puebla. Desde a súa constitución esta piara mantén un illamento reprodutor e aplica de xeito continuo a investigación desenvolvida sobre o porco ibérico.
Os seus traballos sobre a raza Large-White foron de vangarda alén das nosas fronteiras, e convertérono moi cedo nun especialista mundial na cuestión. Tal é así que o seu primeiro traballo neste campo, baseado nos resultados iniciais da piara pontevedresa, foi publicado en primicia en Inglaterra en 1938. Amais do porcino, as súas investigacións atinxiron ao gando cabalar e, sobre todo, ao vacún. Neste último caso tamén en relación cos programas de especialización leiteira desenvolvidos pola Misión Biolóxica antes de 1936 e cos do Plan Agrícola de Galicia desde os anos corenta.
O seu compromiso coa Misión e os seus programas de mellora xenética porcina mantéñense ata o seu pasamento, a pesar dos cambios de residencia. No esquema de traballo da Misión, no que Gallástegui, amais de ocuparse do millo e outros cultivos, era o organizador e o encargado de facer efectivas socialmente as propostas de transformación, Odriozola ocupaba un papel esencial dedicado á investigación básica no porcino e aínda no vacún.
Fóra de Galicia constitúe a escola xenetista universitaria
Desde fins dos anos corenta exerceu a súa profesión fóra de Galicia, co que o seu traballo aquí sufriu serias descontinuidades. En 1947 foi nomeado director do Centro de Investigación Agraria del Alto Ebro, dependente do Instituto Nacional de Investigación y Tecnología Agraria y Alimentación. Ata 1961, despois de case 30 anos, non volveu saír ao estranxeiro, para visitar de novo nesta ocasión os centros de xenética animal de Londres, Liverpool, así como os de Cambridge e Edimburgo, que xa coñecera nos anos trinta. En 1966 gañou a cátedra de Zootecnia da Escuela Superior de Ingenieros Agrónomos de Madrid, onde estableceu dende o seu maxisterio unha duradeira escola de xenética. A pesar da distancia e do tempo, mantivo a dirección técnica da piara experimental da Misión, mesmo despois da súa xubilación no ano 1973. Entre os seus discípulos atópase Carlos Castrodeza, a quen lle dirixiu a súa tese sobre a especialización animal, El medio ambiente como condicionante genético: pleiotropía e hibridación, en 1973.
Proba da súa relevancia internacional no campo da xenética animal é que fose o único español elixido membro de honor do I Congreso Mundial de Genética Aplicada a la Producción Ganadera, realizado en Madrid en 1974, no que ademais pronunciou a conferencia inaugural. Ao final da súa carreira concedéuselle a Gran Cruz de la Orden del Mérito Agrícola e a Gran Cruz de la Orden Civil Alfonso X el Sabio. No seu honor, en 2004, o laboratorio e oficinas da Misión Biolóxica de Galicia recibiron o seu nome.
Bibliografía:
Fontes impresas:
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1938): Male and Female Families and Tribes of The British Large White Breed. London: s/ed.
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1942): Maíz, cebada y arroz en la ceba de cerdos>/i>, 2ª ed. Madrid: Ministerio de Agricultura.
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1945-46): Estudios sobre el cebadero de Porriño I y II, Madrid: Instituto Nacional de Investigaciones Agronómicas.
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1945): Alrededor de una piara cerrada, Madrid: Instituto Nacional de Investigaciones Agronómicas.
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1946): El cerdo vitoriano y otros grupos nacionales, Madrid: Instituto Nacional de Investigaciones Agronómicas, Misión Biológica de Galicia.
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1951): A los colores del caballo. Guía entre la variedad de ellos y pesquisa de cómo se originan, Madrid: Sindicato Nacional de Ganadería.
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1955): Guión selectivo del ganado vacuno en España, Madrid: C. Casado.
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1962): Navegación del par alelomórfico, Revista de Economía de Galicia (Homenaje a Gallástegui) , nº 25-30, p. 30-45
ODRIOZOLA PIETAS, Miguel (1976): Investigación sobre los datos acumulados en las piaras experimentales, Madrid: Instituto Nacional de Reforma y Desarrollo Agrario; Misión Biológica de Galicia; Fundación Juan March.
Bibliografía secundaria:
AGUIRRE, A. (1974): In Memorian, Aspas de la Patata, X-XII.
FERNANDEZ PRIETO, L. (1992): Labregos con ciencia, Vigo: Xerais.
GURRIARÁN RODRÍGUEZ, R. (2006): Ciencia e conciencia na Universidade de Santiago (1900-1940): do influxo institucionalista e a JAE á depuración do profesorado , Santiago de Compostela: Universidade.
SOLANO, A. (1982): 50 años de aislamiento genético de un núcleo de ganado porcino. I. Métodos selectivos y consanguinidad, Genética Ibérica, nº 33-34, s/p.