Corona  González Estévez

Articulista preocupada pola emigración e a educación das mulleres

Data e lugar de nacemento descoñecidos - Río de Xaneiro 1963

Ámbitos de ocupación...
Literario / Letras
Medios de Comunicación

Pouco se sabe da vida desta muller presente nas páxinas do semanario nacionalista A Nosa Terra (ANT) e nas da revista Céltiga na segunda metade dos anos vinte do século pasado. Nun momento en que as voces de mulleres nos xornais e revistas son moi escasas, por non dicir inexistentes, Corona González escribe varios artigos durante todo un lustro nos que aborda diversas temáticas. Dúas serán predominantes nos artigos publicados en ANT: a emigración/saudade de Galicia e a necesidade da educación das mulleres. O respecto á diversidade, a denuncia ás políticas desenvolvidas polos Estados Unidos de Norteamérica, o antibelicismo, a importancia de que os e as galegas recoñezan o valor do propio, e de novo a saudade das e dos emigrantes son cuestións que aborda en Céltiga

Un dos datos que sabemos sobre a súa vida é que viaxaba moito. Isto, permitiulle coñecer de primeira man a situación pola que atravesaban o gran número de galegos e galegas que se viron na obriga de emigrar durante o primeiro terzo do século vinte. París, Londres, Weymouth, Río de Xaneiro e, os vapores Arlanza e Itanagé, son algúns dos lugares onde asina os seus artigos.

As precarias condicións laborais, os abusos e vexacións ás que se somete a moitas e moitos compatriotas no lugar de destino son froito, segundo Corona, da falta dunha educación que as e os prepare para se enfrontar á complicada realidade coa que se ían atopar alen mar. Artigos como "Para os da terriña", "Saudades", "A bordo do Arlanza", publicados en ANT entre 1926 e 1929, son tres exemplos claros desta fonda preocupación: O noso mal e a falta de instrución: debíase castigar aos pais obrigal-os a dar instrución a seus fillos conforme a sua posición, eso sería o úneco medio de que respetasen os galegos, é moito triste ver a forma como os tratan lá. Da pena a chegada de un vapor cando comezan a desembarcar todos suxos cuase sen roupa, e a mayor parte sen saber ler. (...) mais d’aquiles que chegan. ¡Cántos morren esmagados xa pol-a fame xa pol-os desgostos e contrariedades! ¡poucos voltan! (ANT, 1-11-1926)

O segundo tema ao que a nosa autora dedica varios artigos é a necesidade de que as mulleres teñan acceso á educación regrada. Considera que moitos dos problemas das mulleres do seu tempo derívanse da falta desta. Un bo número das súas apreciacións son claramente pioneiras nesa altura e mais aínda dentro do nacionalismo galego, movemento moi refractario aos avances feministas que percorren Europa e os EE UU naquel entón. O emprego habitual na súa linguaxe de "homes e mulleres", "fillos e fillas" e "nenos e nenas" reflicte xa unha sensibilidade especial e moi innovadora na época. No artigo intitulado "Pr’os pais que tein fillas" afirma o seguinte: É necesario insinarlle a traballar, pra ser independente, e facerlle comprender que non é necesario o casamento, nen ser monxa, pra ser feliz n’este mundo. Só pode adequerir a sua independencia por medio do traballo, e o día que as nosas mulleres podan gañar a vida independentemente, sin precisar de ninguén terán independencia de carauter, e poderán casarse, ou non, sin ter medo a quedar solteiras, pois non precisan de un que as manteña (ANT, 1-4- 1927).

Foi Corona unha muller con carácter e valentía para chamarlle ás cousas polo seu nome e para sinalar a enorme hipocrisía social existente ao redor de moitos temas: a borrosa fronteira que separa un matrimonio de conveniencia dunha muller que exerce a prostitución; un asasinato legalizado ao abeiro da guerra doutro feito en tempos de suposta paz pero con moitas máis razóns do seu lado; un roubo cometido por unha traballadora explotada do roubo da patroa por esixir moito máis traballo polo mesmo salario; etc.

Sobre a vida de Corona apenas temos datos fiables. Con ocasión desta biobibliografía, en 2008, por un achado casual, vímonos na obriga de revisar as fontes empregadas, ata o punto de ter que pór entre interrogantes algunhas afirmacións que aparecen en traballos anteriores sobre esta muller.

Sóese situar o nacemento de Corona na Rúa derivando esta interpretación dos datos que aparecen na súa primeira aparición pública en ANT: unha carta dirixida ao administrador de Lar. Sen embargo, non conseguimos documentación algunha que poida acreditar isto de forma irrefutable. Si podemos confirmar, grazas á información achegada por Xesús González Gómez en 2018, que Corona González Estévez, protagonista desta entrada biobibliográfica, non é a mesma muller que, con igual nome e primeiro apelido, casara con Ramón González, conselleiro delegado do Banco Español de Río da Plata.

Agardemos que investigacións posteriores e máis detalladas nos permitan ofrecer algo máis de luz sobre a vida e a obra desta galega.


OBRA
Ofrecemos a obra de Corona González Estévez publicada en A Nosa Terra e Céltiga no apartado Extras de Corona desta entrada biobibliográfica.


AGRADECEMENTOS
Xesús González Gómez



Autor/a da biobibliografía: Noa Ríos Bergantinhos (2008)/rev. CI, 2018