A relación das mulleres galegas co mar é unha constante en Galicia. A súa presenza como colleitadoras, cultivadoras, coidadoras do recurso, comercializadoras e, en xeral, partícipes en todos os procesos de produción constitúe un elemento diferenciador así como a base de certa autonomía persoal. Neste especial presentamos unha aproximación documental ao reflectido sobre elas desde diferentes perspectivas.
Novas achegas
A relación mulleres e mar na
normativa. Do invisible ao visible: da loita pola dignidade ao exercicio
da soberanía profesional.
Neste artigo Rosa Chapela Pérez achéganos o proceso de recoñecemento
legal e de promoción das mulleres do mar en Galicia (conserveiras, mariscadoras,
redeiras, pescadoras, acuicultoras, vendedoras…).
Y cogieron ese tren… profesionalización
de las mariscadoras gallegas.
O proceso de profesionalización das mariscadoras galegas iníciase en
1995. Neste artigo Begoña Marugán Pintos achéganos referencias para
coñecer a súa evolución ata 2002.
Galeria fotográfica arriba
Olladas contemporáneas
Tomadas por Xohana Pintos Barral, estas instantáneas, achegannos a traballadoras
na produción pesqueira máis actual
Mulleres no mar da Guarda.
No ano 1995 a Secretaría da Muller de CCOO-Vigo, co apoio do Concello da Guarda, organizou unha
exposición sobre o traballo das mulleres do mar na Guarda a través do
tempo. A procura das imaxes que compoñen este proxecto realizouse de
casa en casa, seleccionando fotografías dos álbums e arquivos persoais.
Reprodúcense aquí algunhas delas.
máis fotos en...
Documentos históricos ou de interese
arriba
“Cuarenta e sete mulleres despedidas
da empresa MAR S.A. loitan pola defensa do seu posto de traballo”
Fonte: Andaina. Revista do Movimento Feminista Galego, n.º 2
(maio 1983), p. 16
MULLERES DE AROUSA: “¿As mulleres
na conserva ou as mulleres conservadas?”
Fonte: Andaina. Revista do Movimento Feminista Galego, n.º 6,
p. 5
ASAMBLEA DE MULLERES DE AROUSA:
“As traballadoras na conserva”
Fonte: Andaina. Revista do Movimento Feminista Galego, n.º 8
(novembro/decembro 1985), p. 6
“ ‘Ou todas ou ningunha’. Conservas
ODOSA (Illa de Arousa)”
Fonte: Andaina. Revista do Movimento Feminista Galego, n.º 12
(xuño/xullo 1987), p. 7-8
ASAMBLEA DE MULLERES DE AROUSA:
“María, a traballadora da conserva (a realidade do conflicto de Charpo)”
Fonte: Andaina. Revista do Movimento Feminista Galego, n.º 22
(decembro 1990), p. 11-13
CANELA, María: “ ‘As estibadoras’.
Crónica de atrancos”
Fonte: Andaina. Revista Galega de pensamento Feminista, n.º 1
(1991), p. 37
FUENTES, Moncha: “Pescanova: un
paso atrás”
Fonte: Andaina. Revista Galega de pensamento Feminista, n.º 3
(1992), p. 15
MULHERES NACIONALISTAS GALEGAS:
“Entrevista com: as mulheres de Conservas Massó Hermanos”
Fonte: Area, n.º 19 (março 1993), p. 8-10
GARCÍA NEGRO, María do Carme: “Las
mariscadoras: un colectivo de mujeres entre la tradición y la modernización”
Fonte: Archipiélago, n.º 30 (outono 1997), p. 112-118
Especial Xénero e Nación
Fonte: Terra e tempo. Revista de información, análise e interpretación,
n.º 6/7, (setembro 1997-abril 1998)
SUÁREZ, Mar: “Dez anos de loita...e
seguen!”
Fonte: Andaina. Revista Galega de pensamento Feminista, n.º 24
(inverno 1999), p. 10-13
MULHERES NACIONALISTAS GALEGAS:
“As conserveiras”
Fonte: Recuperando a nossa história II. As rúas tambén tenhem género,
1999, p. 45-47
SALAMANCA, Jesús M.: “Para la integración
de las mariscadoras en la economía la Xunta aposta por la formación
para organizar y profesionalizar el marisqueo a pie”
Fonte: Mar (xullo-agosto 2000), n.º 385, p. 56-59
ROMERO MASÍA, Ana & ALFEIRÁN RODRÍGUEZ,
Xosé: “Muller e traballo nas conserveiras galegas. 1936-1999”
Fonte: ROMERO MASÍA, Ana & ALFEIRÁN RODRÍGUEZ, Xosé:Salgadeiras e
conserveiras de pescado en Galicia, Federación de Alimentación,
Bebidas e Tabacos de Galicia UGT, 2000, cap. VI, p. 167-239
GARCÍA NEGRO, María do Carme & ZOTES
TARRÍO, Yolanda N.: “ O traballo das mulleres no sector pesqueiro galego:
análise dos problemas relacionados co seu tratamento estatístico”
Fonte: Revista Galega de Economía, vol. 15, n.º 1, 2006, p. 101-124,
en: http://www.usc.es/econo/RGE/Vol15_1/galego/art6g.pdf
GÓÑEZ, Mónica: “Viúvas de vivos”
Fonte: Actas do VII Congreso Internacional de Estudos Galegos. Mulleres
en Galicia. Galicia e os outros pobos da Península. Barcelona 28 ó 31
de maio de 2003, Ediciós do Castro / Asociación Internacional de
Estudos Galegos (AIEG) / Filoloxía Galega (Universitat de Barcelona),
2007
Xornadas e encontros
arriba
Mulleres na acuicultura Illa
de Arousa 30 de maio de 2000
Contén relatorios de Francisca Suárez Lijó, Paloma Rodríguez Vázquez,
Marta María Juncal Portas, Carmen Castelo Rico, Alicia Rodríguez Pérez,
María Rosa Chapela Pérez.
La mujer en la pesca, la acuicultura
y el marisqueo en el contexto comunitario, Simposio AKTEA, Santiago
de Compostela 4-6 de febreiro de 2004
Contén relatorios de Katia Frangoudes & José J. Pascual-Fernández, Constantino
Gago Conde, Begoña Marugán Pintos, Susana Rodríguez Carballo, María
do Carme García Negro, David Florido, Gloria E. Cabrera Socorro, Rosa
García-Orellán, Patricia Paredes Soto, Carmen Serrano & Teresa Chardí
& Elena Marco.
Fonte: http://www.uned.es
“Conclusións do VI Encontro de Mariscadoras”
Fonte: VI Encontro de Mariscadoras facendo camiño[8 e 9 de febreiro],
Xunta de Galicia, 2010
“Carmiña e as faenas do mar” de
MARTÍNEZ COSTA, Sandra
Fonte: Andaina. Revista Galega de pensamento Feminista, n.º 33
(inverno 2003), p. 38-39
“Asunción. Unha vida nas conserveiras”
de COMESAÑA, Patricia & COMESAÑA, Angélica
Fonte: Andaina. Revista Galega de pensamento Feminista, n.º 45
(outono 2006), p. 50-51
Ángeles
Alvariño no Álbum de mulleres
María
Araúxo no Álbum de mulleres
31 de agosto de 1989 peche na fábrica de ODOSA
Fonte: DVD elaborado co material cedido pola OTTS para o contedor de
feminismos, 2009
“Mar de Lira”, unha reportaxe sobre a cooperativa de mariscadoras
de Carnota
Fonte: Experiencias de economía social no sector primario (DVD),
FESGA, 2008
Redeiras, documental da RTVG
Fonte: http://www.crtvg.es/programas/?m=1&p=461
Ligazóns de interese
arriba
| 
