Indice alfabético
- Ramón María Aller Ulloa
- José Alonso López y Nobal
- Juan Alonso López y Nobal
- Salustio Alvarado Fernández
- Marceliano Álvarez Muñiz
- Ángeles Alvariño González
- Emilio Anadón Frutos
- Eloy Luis André
- Jesús Andreu Lázaro
- Buenaventura Andreu Morera
- José María Andrey y Sierra
- Andrés Antelo Lamas
- Rafael Areses Vidal
- Anselmo Arias Teixeiro
- Antonio Arias Teixeiro
- Pedro Alejandro Auber e Fondniare
- José María Baleato
- Ángel Baltar Cortés
- Ramón Baltar Domínguez
- Antonio Baltar Domínguez
- Manuel Baraja Fernández
- Juan Barcia Caballero
- Juan José Barcia Goyanes
- Charles Eugène Barrois
- José Luis Barros Malvar
- Tomás Batuecas Marugán
- Francisco Bellot Rodríguez
- Ricardo Bernárdez
- Fermín Bescansa Casares
- Luis Blanco Rivero
- Ramón Blanco y Pérez del Camino
- José Boado y Castro
- Baltasar Manuel Boldo Tuced
- Ignacio Bolívar y Urrutia
- Patricio Borobio Díaz
- Celia Brañas Fernández
- Gonzalo Brañas Fernández
- Antonio Brunet y Talleda
- Odón de Buen y del Cos
- Eusebio Bueno Martínez
- Manuel Cabaleiro Goás
- Ernesto Caballero y Bellido
- Rafael Cadórniga Carro
- Laureano Calderón Arana
- Fernando Calvet Prats
- Juan Bautista Camiña
- Domingo Antonio Camiña Fortes
- Jesús Carballo Taboada
- Santiago Carro García
- Roque Carús Falcón
- Antonio Casares Gil
- José Casares Gil
- Antonio Casares Rodríguez
- Fermín Casares y Bescansa
- Pedro de Castro
- Santiago Castroviejo Bolibar
- Pedro Antonio Cerviño Núñez
- Eduardo Chao Fernández
- José María Chao Rodríguez
- Aniceto Charro Arias
- Ángel Cobián Areal
- José Carlos Colmeiro Laforet
- Miguel Colmeiro y Penido
- Andrés Avelino Comerma y Batalla
- Francisco Cónsul Jove y Tineo
- José Andrés Cornide Saavedra y Folgueira
- Antonio Correa Fernández
- Pedro Couceiro Corral
- Luis Crespí Jaume
- Mariano Cubí y Soler
- José Deulofeu y Poch
- Modesto Domínguez Hervella
- Juan Donapetry Iribarnegaray
- Juan Jacobo Durán Loriga
- Armando Durán Miranda
- Mauricio Echandi Montalvo
- Antonio Eleizegui López
- Ricardo Escauriaza del Valle
- Rafael Estrada Arnaiz
- Félix Domingo Estrada Catoira
- Joaquín Ezquerra del Bayo
- Benito Jerónimo Feijoo Montenegro
- Valeriano Fernández Bacorell
- Manuel Rufo Fernández Carballido
- Elisa Fernanda Mª del Carmen Fernández de la Vega y Lombán
- Jimena Mª Francisca Emilia Fernández de la Vega y Lombán
- José Ramón Fernández de Luanco y del Riego
- Ignacio Fernández Flórez Reguera
- Cesáreo Fernández Losada
- Manuel Jacobo Fernández Mariño
- José Fernández Martínez
- Bibiano Fernández Osorio-Tafall
- Gustavo Fernández Rodríguez Bastos y Harizmendi
- Gabriel Fernández Taboada
- Domingo Fontán Rodríguez
- Ramón Fontenla Maristany
- Emilio Fraga Lago
- Francisco Freire Barreiro
- Gonzalo Gallas Novas
- Cruz Gallástegui Unamuno
- Heliodoro Gallego Armesto
- Abelardo Gallego Canel
- Fausto Garagarza y Dugiols
- Fernando Garcia Arenal
- Víctor García Ferreiro
- Antonio García Maceira
- Pío García Novoa
- Antonio García Varela
- José María García-Blanco Oyarzábal
- Eustaquio (Antonio Félix) Giannini Bentallol
- Miguel Gil Casares
- José María Gil Rey
- Francisco Giral González
- Pedro Gómez de Bedoya y Paredes
- Manuel Gómez Larrañeta
- Mariano Gómez Ulla
- Manuel Gómez-Durán Martínez
- Vicente González Canales
- Jaime González Carreró
- José González López
- José González Olivares
- Juan de Dios González Pizarro
- Joseph González Salgado
- Claudio González Zúñiga
- José Goyanes Álvarez
- José Goyanes Capdevila
- Vicente Goyanes Cedrón
- Mariano de la Paz Graells Agüera
- Albert (Albert I, Príncipe de Mónaco) Grimaldi
- Vicente Guarnerio Gómez
- Francisco Guitián Ojea
- Leopoldo Hernández Robredo
- Primitivo Hernández Sampelayo
- José María Hernansáez y Moscoso
- Enrique Hervada García-Sampedro
- Ragnar Hult
- Alexander von Humboldt
- Carlos Ibañez y Varela
- Santiago de la Iglesia Santos
- Francisco Iglesias Brage
- Luis Iglesias Iglesias
- Luis Iglesias Pardo
- Emigdio Iglesias Somoza
- Gerardo Jeremías Devesa
- Ángel Jorge Echeverri
- Jorge Juan y Santacilia
- Ángel Laborde Navarro
- Johan Martin Christian Lange
- Bernardo Lecocq Honesy
- Carlos Lemaur
- Juan Lembeye y Lartaud
- Octavio Lois Amado
- Juan Lojo Batalla
- Antonio López de Guadalupe
- Jacobo López Elizagaray
- Manuel López Enríquez
- Víctor López Seoane
- Juan López Soler
- Juan López Suárez
- Dionisio Macarte y Díaz
- Gerónimo Macho Velado
- Ramón Margalef López
- Tomás Mariño Pardo
- Juan Martín Sauras
- Antonio Martínez de la Riva
- Ángel Martínez de la Riva Vilar
- Domingo Martínez de Presa
- Manuel Martínez-Risco
- Baltasar Merino Román
- Manuel Eugenio Merino Simón
- Faustino Miranda González
- Ricardo Montequi y Díaz de la Plaza
- Saturnino Montojo y Díaz
- Olga Moreiras Tuni
- Evaristo Antonio Mosquera Quiroga
- Francisco Antonio Mourelle de la Rúa
- Manuel Muñoz Taboadela
- José María Navaz y Sanz
- Francisco de Neira
- João da Nova
- Antonio Novo Campelo
- Domingo Antonio de Nóvoa Gándara y Feijoo
- Roberto Nóvoa Santos
- Miguel Odriozola Pietas
- Ramón Otero Acuña
- Enrique Otero Aenlle
- Xosé Otero Espasandín
- Fernando Oxea
- Timoteo O´Scanlan
- Emilia Pardo Bazán
- Isidro Parga Pondal
- Jacobo María de Parga y Puga
- Ubaldo Pasarón y Lastra
- Patricio María Paz y Membiela
- Ángel Pedreira Labadía
- Pedro Pena y Pérez
- Ramón Pérez Costales
- José Pérez López-Villamil
- Severino Pérez y Vázquez
- Gerónimo Piñeiro de las Casas
- Manuel Piñeiro Herba
- Eugenio Piñerúa Álvarez
- José Planellas Giralt
- Francisco Ponte y Blanco
- Antonio Posse Roybanes
- Pedro Andrés Pourret
- Casiano de Prado y Vallo
- Esteban Quet y Puigvert
- José Quiroga Méndez
- Marcelino Ramírez García
- Benito Regueiro Varela
- Ignacio Ribas Marqués
- Tomás Rico Jimeno
- Eduardo del Río y Lara
- Francisco de los Ríos Naceiro
- Cándido Ríos Rial
- Arturo Rivas Castro
- Antonio Rodríguez Darriba
- Carlos Rodríguez Baltar
- Juan Antonio Rodríguez Bustillo
- Alejandro Rodríguez Cadarso
- José Rodríguez Carracido
- José Rodríguez González
- José Rodríguez Martínez
- José Rodriguez Mourelo
- Juan Rodríguez Sardiña
- Luis Rodríguez Seoane
- Juan Rof Carballo
- Juan Rof Codina
- Francisco Romero Blanco
- José María Romero Fernández de Landa
- Francisco Romero Molezún
- Ramón Rúa Figueroa
- Ángela Ruiz Robles
- Ramón Dionisio de la Sagra y Peris
- Francisco Sánchez
- Julián Sánchez Bort
- Timoteo Sánchez Freire
- Gumersindo Sánchez Guisande
- Fernando Sande y Lago
- Frei Martín Sarmiento
- Pedro Sarmiento de Gamboa
- Camille François Sauvageau
- Guillermo Schulz
- Francisco de Seijas y Lobera
- Josep Joan Vicente del Seixo
- Antonio Sierra Forniés
- César Sobrado Maestro
- Juan Sobreira y Salgado
- Ramón Sobrino Buhigas
- Benito Ángel Dionisio Sotelo y Rivas
- Juan Suárez Casas
- Enrique Suárez Couto
- Julián Francisco Suárez Freire
- Paulino Suárez Suárez
- Francisco Sueiras
- Nicolás Taboada y Leal
- Maximino Teijeiro Fernández
- Joan Texidor i Cos
- Pedro Urquijo Landaluce
- Joaquín Vaamonde Rodríguez
- Lope Valcárcel Vargas
- Antonio Valenzuela Ozores
- Ramón Varela de la Iglesia
- Teodoro Varela de la Iglesia
- José Varela de Montes
- Juan Varela Gil
- Gregorio Varela Mosquera
- Manuel Varela Radío
- Ángel Varela Santos
- José Varela y Ulloa
- Ricardo Varela y Varela
- Vicente Vázquez Queipo
- José Francisco Vendrell de Pedralbes i Estaper del Mas
- Ramón Verea García
- Enrique Vidal Abascal
- Ernesto Viéitez Cortizo
- Xosé Luis Vila Jato
- Antonio Vila Nadal
- Cipriano Vimercati Benítez
- Leoncio Virgós Guillén
- Heinrich Moritz Willkomm
- María Josefa Wonenburger Planells
- Isabel Zendal Gómez
Disciplinas científicas
- ./ Mariña
- ./ Matemáticas
- ./ Enxeñería
- ./ Botánica
- ./ Cartografía
- ./ Agronomía
- ./ Bioloxía
- ./ Química
- ./ Astronomía
- ./ Xeoloxía
- ./ Minas
- ./ Medicina
- ./ Xenética
- ./ Coleccións
- ./ Psiquiatría
- ./ Anatomía
- ./ Nautica
- ./ Cosmografía
- ./ Microbioloxía
- ./ Histoloxía
- ./ Ensino
- ./ Divulgación científica
- ./ Ciencias Experimentais
- ./ Filosofía
- ./ Hidroloxía
- ./ Medicina
- ./ Xinecoloxía
- ./ Veterinaria
- ./ Zootecnia
- ./ Bromatoloxía
- ./ Hixiene
- ./ Mecánica
- ./ Espeleoloxía
- ./ Paleontoloxía
- ./ Zooloxía
- ./ Radioloxía
- ./ Xeografía
- ./ Agricultura
- ./ Ciencias Naturais
- ./ Farmacia
- ./ Viticultura
- ./ Navegación
- ./ Física
- ./ Aeronaútica
- ./ Técnica
- ./ Armas
- ./ Oftalmoloxía
- ./ Parasitoloxía
- ./ Mineraloxía
- ./ Farmacaloxía
- ./ Ornitoloxía
- ./ Entomoloxía
- ./ Expedicións
- ./ Bioquímica
- ./ Dermatoloxía
- ./ Ecoloxía
- ./ Avicultura
- ./ Pediatría
- ./ Micrografía
- ./ Anestesia
- ./ Oceanografía
- ./ Fisioloxía
- ./ Moluscos
- ./ Cálculo
- ./ Nutrición
- ./ Meteoroloxía
- ./ Psicoloxía experimental
- ./ Edafoloxía
- ./ Enxeñería de montes
- ./ Fisioloxía vexetal
- ./ Bioloxía mariña
- ./ Ficoloxía
- ./ Limnoloxía
- ./ Tecnoloxía
- ./ Cirurxía
- ./ Antropoloxía
Ragnar Hult
A viaxe científica por Galicia dun salientable xeógrafo finés, pioneiro no estudo dos granitos galegos
comparte esta páxina:Ámbitos de ocupación:
Autor/a da biografía:
- Xosé A. Fraga Vázquez
- Data de alta: 23/12/2012
Extras sobre Ragnar Hult:
- Plantas Península hispano-lusitánica e islas Baleares. Tomo I
- Plantas Península hispano-lusitánica e islas Baleares. Tomo II
- Plantas Península hispano-lusitánica e islas Baleares. Tomo III
- Plantas Península hispano-lusitánica e islas Baleares. Tomo IV
- Plantas Península hispano-lusitánica e islas Baleares. Tomo V
Galeria
Como citar esta páxina:
- Xosé A. Fraga Vázquez ([2012], “Ragnar Hult”, en Álbum da Ciencia. Culturagalega.org. Consello da Cultura Galega. [lectura: 15/11/2024] [URL: http://www.culturagalega.org/
albumdaciencia/detalle.php?id=392
Datos biográficos:
- Nacemento: Pohja (Sw. Pojo), Finlandia 1857
- Falecemento: Helsinki, Finlandia 1899
Posteriormente a súa atención científica vai dirixirse cara a Xeografía. Foi o principal promotor do desenvolvemento desta materia como disciplina independente en Finlandia e traballou a prol da súa relación coas Ciencias Naturais. Creou, en 1887, a Finnish Geographical Association e un departamento específico na Universidade. Unha completa descrición da actividade científica de Hult pode consultarse no estudo biográfico do profesor Kalevi Rikkinen (Rikkinen, 1988).
A expedición científica sobre xeomorfoloxía. Visita a Galicia
Unha das pescudas que o xeógrafo finés desenvolveu foi o estudo da formación do relevo do seu país. Chegara á conclusión de que as principais formas xeomorfolóxicas orixináranse no período abranguido entre as antigas oroxenias e o Cuaternario (tempo no que o clima existente en Finlandia fora de características tropicais), sendo alteradas despois polas intensas glaciacións.
Para confirmar a hipótese coidaba preciso realizar un estudo xeomorfolóxico comparado noutros países. Despois dalgún intento falido, en 1898 acadou o financiamento suficiente para levar a cabo unha viaxe de estudos por tres anos. A fins do 1898 iniciou a viaxe, visitando a zona central da Península ibérica e dirixíndose despois a Galicia. Mais a viaxe proxectada rematou pronto; no verán dese mesmo ano de 1899 enfermou e regresou a Finlandia, onde falecería o 25 de setembro.
Acudindo ás publicacións de Hult, os datos que acompañan aos vexetais recollidos e o diario elaborado na viaxe, puidemos reconstruír o seu percorrido por Galicia. Sabemos que chegou os primeiros dias de xaneiro á provincia de Ourense, na que realizou diversas excursións, e que pasou case todo o mes de febreiro pola provincia de Pontevedra. Marchou a Santiago a primeiros de marzo e chegou á Coruña, onde permaneceu desde o 15 de marzo ata o 6 de abril, hóspede do naturalista Víctor López Seoane. O 6 de maio estaba en Viana do Bolo, camiño de Zamora, saíndo de Galicia. No seu percorrido estableceu outros contactos, salientando os que mantivo con Vallejo, profesor de Historia Natural no Instituto de Ourense, Antonio García Varela, futuro profesor de Historia Natural da Universidade de Santiago, o botánico Baltasar Merino e o micrógrafo Ernesto Caballero.
A relación con Seoane tiña a súa orixe na visita que este realizou no ano 1878 a Finlandia. Durante esa estancia estableceu diversos contactos científicos, entre os que salientaba o relevante ornitólogo Johan Axel Palmén, quen facilitou a Hult a conexión con Seoane. O naturalista ferrolán acolleuno e regaloulle diversas coleccións. Hult, agradecido, entregoulle a Colección de Briófitos e Liques de Galicia que fora confeccionando; asemade, o finés revisou as Criptógamas de Seoane e facilitoulle as listas que elaborara de narcisos e toxos. Cando tivo lugar o encontro Seoane atópase bastante enfermo e maior (morre en xullo de 1900), co traballo científico bastante abandonado; a inmediata morte dos protagonistas favoreceu o esquecemento deste episodio.
Pioneiro estudoso dos granitos galegos
A pesar da inesperada morte, chegou a publicar parte dos resultados das súas pescudas xeolóxicas. O 13 de febreiro asinou en Pontevedra un artigo no que analizaba o proceso de disgregación do granito galego: “Granitens vittring i malicien”, traballo que aparecería na Meddelanden af Geografiska Foreningen i Finland correspondente aos anos 1899 e 1900 (Hult, 1899-1900). O texto, que está redactado cando Hult desenvolvía unha primeira fase da visita, amosa o seu coñecemento do granito e dos procesos de alteración do mesmo. Contén a primeira descrición coñecida dunha “cachola” ou “tafone” feita en Galicia, e terceira no mundo.
Diversas circunstancias facilitaron que este traballo non fose coñecido en Galicia: a aparición en sueco, nunha revista finlandesa; a morte inmediata do autor e do seu contacto galego e a ausencia de especialistas na Galicia da época. O artigo ficou descoñecido polos estudosos do tema ata Carballal; Fraga; Garcia & Reinoso (1992). O texto completo, traducido ao inglés e ao galego, pode consultarse en Fraga Vázquez, Rikkinen & Vidal Romani (1995). A raíz deste achádeo realizouse algún estudo sobre as pescudas de Hult, por exemplo, Uña Álvarez, E. de & Vidal Romaní (2005).
Descrición do glaciarismo galego
No artigo Hult negaba a existencia de glaciarismo cuaternario en Galicia. A visita posterior á zona de Viana do Bolo, no mes de maio, permitíralle cambiar de opinión. Na narración desa viaxe no traballo “Fjallvandringar i Galicien och Zamora” (1899), realizaría a descrición pioneira do glaciarismo en Galicia.
O texto ten un contido xeral de divulgación, cuestión que este autor consideraba de grande interese, na súa concepción de achegamento da sociedade á Natureza. A agradábel narración de Hult, contándonos, sobre todo, o seu camiñar polos montes ourensáns, amósanos a grande vitalidade deste home, co contrapunto tráxico da morte ese ano. Ollamos unha persoa inqueda, interesada pola vida, os costumes dos paisanos, as características da vida local, a paisaxe como elemento estético é case, diríamos, integrante da propia natureza humana.
Coleccionista botánico
Nas numerosas excursións polo país, Hult aproveitou para recoller abondosos vexetais, sobre todo liques e briófitos. Coñecemos a colección que elaborou destas criptógamas porque lla regalou, co seu Catálogo, a Seoane. A colección está depositada na que foi residencia de Seoane, a "Casa Grande", en Cabanas (A Coruña), incorporada á criptogámica. Para a valoración da Colección realizouse un estudio taxonómico por R. Carballal, J. Reinoso e A. García, recollido en Carballal; Fraga; Garcia & Reinoso (1992). Son 213 especies e variedades (número que se ve reducido na revisión), unha cifra notable para esa época, como podemos comprobar comparando cos datos ofrecidos por Colmeiro (1889). Da importancia da Colección no momento actual é boa proba que varias especies sexan aínda novidade para a flora galega.
Bibliografía:
Fontes documentais:
Catálogo de algunos Lichenes y Musgos recogidos en Galicia en Enero, Febrero y Marzo del año 1899 y humildemente presentados al Señor Don Victor Lopez Seoane por s.s.s. Ragnar Hult. Biblioteca científica de Víctor López Seoane, A Coruña. Instituto José Cornide de Estudios Coruñeses.
Fontes impresas:
En Rikkinen (1988) pode consultarse a producción deste autor. As relacionadas con Galicia son:
HULT, R. (1899-1900): Granitens vittring i Galicien (Désagrégation du granite en Galice), Meddelanden af Geografiska Foreningen i Finland, V:1-17. Helsingfors.
HULT, R. (1899). Fjallvandringar i Galicien och Zamora, Fran Nord till Syd, Kalender : 30-55. Geografiska Foreningen i Finland , Helsingfors.
Bibliografía secundaria:
CARBALLAL, R.; FRAGA, X.A.; GARCÍA, A. e REINOSO, J. (1992): A Colección de Musgos, Hepáticas e Liques de López Seoane e Hult, Seminario de Estudos Galegos, Area de Bioloxia, Sada-A Coruña: Ediciós do Castro.
COLMEIRO, M. (1885-1889): Enumeración y revisión de las plantas de la Península hispano-lusitánica e islas Baleares, 5 tomos, Madrid: Imprenta de la viuda e hija de Fuentenebro.
FRAGA VÁZQUEZ, X.A.; RIKKINEN, K. & VIDAL ROMANÍ, X.R. (1995): The visit of the geographer and botanist Ragnar Hult to Galiza in 1899, Ingenium, 4: 7-67.
RIKKINEN, K. (1988): Ragnar Hult and the emergence of Geography in Finland, 1880-1900, Fennia, v. 66 (1): 3-192. Helsinki.
UÑA ÁLVAREZ, E. DE & VIDAL ROMANÍ, J. R. (2005): Los "Misteriosos caminos" de la alteración en las rocas graníticas: descripciones de Ragnar Hult (1899) y nuevos datos en Monte Alegre (Ourense, Galicia), Minius (Revista do Departamento de Historia, Arte e Xeografía, Universidade de Vigo (Ourense), 13: 343-354.