Se houbo na Galiza do século XX un orador que encéndese ás masas, ese foi Basilio Álvarez, coñecido como o “cura de Beiro”. Estuda no Seminario de San Fernando de Ourense e fórxase como periodista na corte madrileña, onde chegou a fundar o diario El Debate (1907), porque o xornalismo foi outra das súas paixóns. En 1910 volta á diócese ourensá. A súa etapa de cura rural faille coñecer os problemas do campo galego. A partir de 1910, Basilio Álvarez é o impulsor do movemento “Acción Gallega” destinado a redimir os males dos campesiños galegos. Destaca tamén a súa participación na II Asamblea Agraria de Monforte.

En 1913 Basilio Álvarez inicia unha xira por América para conseguir o apoio das colectividades emigradas ao seu movemento. En Cuba aparecerá unha das súas principais obras, Abriendo el surco, resumo da súa posición ideolóxica.

En 1921 Basilio Álvarez funda en Ourense La Zarpa, primeiro como revista, máis tarde como diario, poñéndoa ao servizo do seu ideal político. Durante a ditadura de Primo de Rivera secularízase e posteriormente sumouse ao Partido Radical de Alejandro Lerroux. O comezo da Guerra Civil marcará a súa persecución e exilio, no cal morrerá pobre pero leal á República.