En: "O informe da viaxe de Santiago Álvarez por América Latina (5 de outubro de 1960)", de Víctor Manuel Santidrián Arias, ESTUDIOS MIGRATORIOS Nº. 9 (2000), Arquivo da Emigración Galega (Consello da Cultura Galega), pp. 131-192.


Descarga o documento

En 1960 a Central de Trabajadores de Cuba invita a Santiago Álvarez a visitar o país co gallo da celebración do primeiro de maio. Por aquel tempo, Álvarez era membro da Executiva do Partido Comunista de España e secretario xeral do ePartido Comunista de Galicia. O líder comunista valdeorrés inicia así unha viaxe a Cuba que se acabará convertendo nun longo periplo por Sudamérica. En Cuba, Arxentina, Chile, México, Venezuela, etc. Álvarez entra en contacto cos partidos comunistas e coñece de primeira man a situación política do momento, marcada pola recente revolución cubana e o conseguinte debate sobre a lexitimidade do emprego das armas como vía de acceso ao poder. No seu percorrido, o líder comunista entra tamén en contacto con personalidades do exilio republicano, como Suárez Picallo e Alonso Ríos. Resultado da súa viaxe, Álvarez fai un informe para a dirección do PCE que se converte nunha pequena radiografía do comunismo e o exilio do momento.

XOSÉ BIEITO ABRAIRA: "INFORME PRO CONSELLO DE GALIZA"

En : "Unha visión da actividade dos nacionalistas galegos en 1950 desde Bos Aires", de Marcelo Xulio Fernández Santiago, ESTUDIOS MIGRATORIOS Nº. 10 (2000), Arquivo da Emigración Galega (Consello da Cultura Galega), pp. 133-147

Descarga o documento

Xosé Bieito Abraira emigra a Bos Aires en 1922 para traballar como xastre pero o destino habería de convertelo nun dos mitos do galeguismo, polo seu compromiso pero tamén pola súa azarosa vida. Tras vinte anos de ausencia, Abraira regresa en 1950 a Galicia acompañado da súa dona con dous traballos no peto: dar a coñecer e facer contactos para o Consello de Galiza e vender a derradeira obra de Castelao "As cruces de pedra na Galicia". Así percorre Río de Xaneiro, Madrid, Cuba, México e sobre todo Galicia e contacta coas comunidades emigrantes e cos movementos galeguistas. De toda a súa viaxe fai un completo informe para que o Consello de Galiza coñeza de primeira mana a situación da Galicia do franquismo e dos colectivos galegos no exterior.

MARGARITA LEDO ANDIÓN: "AS QUINTAS FEIRAS, NO NORTE DÍA A DÍA ..."

Comunicación presentada I Congreso Internacional "O Exilio Galego", Arquivo da Emigración Galega, Consello da Cultura Galega, Santiago de Compostela, 24-29 de setembro de 2001

Descarga o documento

A catedrática Margarita Ledo reivindica nesta persoal comunicación un exilio diferente ao provocado pola Guerra Civil, un exilio que denomina "contemporáneo". A través da súa propia experiencia, consecuencia da militancia nacionalista, e través dun programa de radio, "Norte día a día", Margarita recrea o traballo na clandestinidade e vida en Portugal de moitos galeguistas que como ela reclamaban os dereitos do pobo galego.